New York’taki Metropolitan Sanat Müzesi (The Met), MÖ üçüncü ile ikinci binyıllar arasına tarihlenen üç arkeolojik eseri Irak’a resmen iade etti. Müzenin yaptığı açıklamaya göre, toplam değeri yaklaşık 500 bin ABD doları olan eserler, Manhattan Bölge Savcılığıyla yürütülen ortak çalışmanın ardından Bağdat’a gönderildi.
İade edilen eserler
Sümer vazosu: Alçı ve mermer karışımıyla yapılmış, MÖ 2600-2500 dönemine ait.
Babil kil heykelcikleri: Yaklaşık MÖ 2000-1600 dönemine tarihlenen, biri erkek başı, diğeri kadın başı tasvir eden iki figür. Eserlerin, 1960’ların sonlarında yağmalandığı düşünülen Isin arkeolojik alanından çıkarıldığı sanılıyor.
Soruşturma ve yeni bilgiler
Metropolitan Müzesi, iade kararının, kaçak eser ticaretiyle suçlanan İngiliz sanat taciri Robin Symes hakkında süren soruşturma kapsamında elde edilen “yeni bilgiler” sonrasında alındığını belirtti. Symes’in adının karıştığı ağın, 2023’te çok sayıda eserin farklı ülkelere iadesine yol açtığı biliniyor.
“Koleksiyonda proaktif tarama dönemi”
Müze Direktörü ve CEO’su Max Hollein, yazılı açıklamasında “Metropolitan, eserleri sorumlu biçimde edinme ve dünya kültür mirasını birlikte koruma taahhüdünü sürdürüyor. Koleksiyonumuzun proaktif araştırmalarına ciddi yatırım yaptık” ifadesini kullandı. Hollein, Irak makamlarıyla gelecekteki iş birliği projeleri konusunda “süregelen yapıcı diyalogdan” duyduğu memnuniyeti de vurguladı.
Savcılıktan “kültürel miras” vurgusu
Manhattan Bölge Savcısı Alvin L. Bragg Jr., iade sürecini “kaçakçılar tarafından kültürel mirasımıza verilen büyük zararın telafisi yönünde önemli bir adım” olarak nitelendirdi. Bragg, Robin Symes’in kaçırdığı diğer eserlere yönelik soruşturmaların da sürdüğünü söyledi.
Bağdat’tan teşekkür
Irak’ın Washington Büyükelçisi Nizar El-Khairallah, ABD’deki Antik Eser Kaçakçılığıyla Mücadele Birimi’nin “yağmalanmış Irak kültür mirasının geri kazanılmasında etkili” olduğunu belirterek Metropolitan Müzesi’ne “sürekli ve güçlü ortaklık” için teşekkür etti.
Irak ve Metropolitan Müzesi, iade mekanizmalarını hızlandırmak ve Irak sanatına dair araştırmaları genişletmek amacıyla yeni ortak projeler üzerinde çalışmayı planlıyor.
